Cem Keçe, bireyin ruh sıhhatinde annenin rolüne dikkat çekerek, anne ile çocuk ortasındaki münasebetin çocuğun ruhsal gelişimine temel oluşturduğunu söyledi. Bu bağın annenin kişiliği ve ruh sıhhati açısından değerli göstergeler ortaya koyduğunu belirten Keçe, “İdeal olan anne-çocuk ilgisi, annenin çocuğun fizikî, duygusal, ruhsal ve toplumsal gereksinimlerini karşılayarak, bu alanlarda inançlı ve olağan gelişimini sağlamasına yardımcı olduğu bir alakadır. Lakin annenin tüm bunları yapabilmesi için kendisinin bu gelişim süreçlerini sağlıklı bir formda tamamlamış olması gerekir. Aksi halde etrafımızda örneklerini çokça gördüğümüz üzere çocukla baskıcı, ilgisiz, tutarsız, çok hami ya da mükemmeliyetçi bir bağ fantezisi olan anneler olacaktır” görüşünü lisana getirdi.
Hegemon anne sendromu nedir?
Keçe, sağlıklı olmayan anne-çocuk bağlantılarında en çok görülen eğilimin, annenin çok baskıcı ve hami tavırlar sergilemesi olduğunu belirterek, “Ben bu durumu ‘Hegemon Anne Sendromu’ olarak isimlendiriyorum. Bu çeşit anneler, çocukları üzerinde tam bir egemenlik kurarak, onları adeta bir diktatör üzere yönetirler ve bir fanus içinde büyütürler. Çocuk üzerindeki denetimlerini kaybettiklerinde anksiyete ve bayılma, ağlama krizleri geçirme, hastalanma, mutsuzluk döngüsüne girme üzere histerik reaksiyonlar gösterirler” dedi.
‘Çocuğunda kendisini paka çeken anne’
Bu cins annelerin çok baskıcı ve otoriter olduğunu vurgulayan Keçe, “Çocuklarına son derece bağımlı olan hegemon anneler, aslında kendi çocukluklarını paka çekme isteği içindedirler. Kendi annelerinden göremedikleri yakınlık, ilgi ve sevgiyi çocuklarına göstermeye çalışarak ruhsal gelişim etaplarındaki kayıplarını telafi etmek hedefiyle bilinçsiz bir gayret gösterirler. Kendi anneleri tarafından duygusal olarak aç bırakılmış olan hegemon anneler, çocukları daha istemeden isteklerini yerine getirerek ve gereksinimlerini karşılayarak, aslında kendilerinin duygusal açlıklarını gidermeye çalışırlar” diye konuştu.
‘Psikolojik büyümeye mani olurlar’
Keçe, hegemon annelerin başka özelliklerini de şöyle sıraladı:
“Çocuğun hiçbir olumsuzluk yaşamasına müsaade vermemek için onun yerine kararlar alan, hatta onun yerine her şeyi yapan hegemon anneler, çocuklarını fizikî olarak büyütebilirler; fakat ruhsal olarak büyümelerine mani olurlar. Bu annelerin çocuklarının bağımsızlık ve kendine inanç kavramları tam olarak gelişmez ve yetişkin olduklarına özgüven meselelerinin yanı sıra cinsel, ilişkisel ve ruhsal problemler yaşayabilirler.”
‘İyi anne değil, gereğince uygun anne’
Cem Keçe, ‘iyi annelik’ kavramı için standart bir tarif ya da formül bulunmadığına işaret ederek, “İyi annelik kâfi anneliktir. Çocuğun gereksinimi olduğu vakit yanında olan sevgi dolu, ihtimamlı, sabırlı, hassas, empatik anne kâfi ve uygun bir annedir, öteki bir sözle gereğince düzgün annedir. Gereğince güzel anne, bakım verme, oyun oynama, dokunarak sevgisini gösterme ve paha verme, koşulsuzca sevme ve kabul etme üzere temel annelik fonksiyonlarını yerine getirmenin yanında, çocuğun yakınlık arayışına karşılık verir ve yakınlığı tolere etmesine yardımcı olur, çocuğun hayatı keşfetmesine dayanak olur ve ayrılık telaşını tolere etmesini sağlar, çocuğa inançlı sığınak ve inançlı destek olur. Yani gereğince uygun anne çocuğun fizikî, duygusal ve ruhsal açıdan sağlıklı bir birey olabilmesi için gerekli ortamı ve bakımı sağlar; lakin bunu yaparken çocuğun kendine ilişkin dünyasını oluşturmasına müsaade verir ve bu dünya üzerinde egemenlik kurmadan, destekleyici, geliştirici ve itimat verici bir rol üstlenir” dedi.
‘Hata yapmasına müsaade verir’
Yeterince güzel olan annelerin eksiksiz bir anne olmak için uğraşmadıklarını ve çocuklarından mükemmeliyet beklemediklerini vurgulayan Cem Keçe, “Çocuklarının muhtaçlıklarını ve isteklerini anlamaya çalışırlar, onlara hürmet gösterirler ve onları oldukları üzere kabul ederler. Kendilerini çocuklarının biçimlendiricileri olarak görmezler” dedi. Keçe, annenin belirleyici değil, yol gösterici, destekleyici ve yardımcı olması gerektiğinin altını çizerken, “Bu nedenle gereğince âlâ anne, çocuğuna risk alma ve yapabileceğinin en uygununu yapma özgürlüğü verir. Bu süreçte kusur yapmasına ve başarısız olmasına müsaade verir; zira yanlışların ve başarısızlıkların öğrenmenin kaçınılmaz bileşenleri olduğunu bilir. Çocuğuna yardım ederken, vazifesi büsbütün devralmak yerine çocuğunun uğraşlarını dayanaklar. Çocuğunun onu şad etme değil, dünyada kendi yerini bulma uğraşı içinde olduğunun farkında olarak bağımsızlık için gayret göstermesini sağlar ve onun dünyasında bir hegemonya kurmaz. Böylelikle sağlıklı ve memnun bir yetişkin olmanın temellerini de atmış olur” değerlendirmesinde bulundu.
