Dünya genelin de HPV infeksiyon oranı (prevalansı) geniş değişkenlik göstermekle birlikte dünya genelindeki prevalans oranı %10 olarak bildirilmektedir. HPV içeren cilt, beden içi boşluklar, beden sıvıları ile her türlü temas infeksiyonun bulaşımına neden olabilir. İnfekte bireyle cinsel teması olanların yaklaşık 2/3’si birinci üç aylık periyotta HPV ile infekte olmaktadır.
Yaşam uzunluğu seksüel partner sayısındaki fazlalık HPV infeksiyonu için en yüksek risk faktörüdür. Erkek partnerin seksüel partner sayısının fazla oluşu ve seksüel ömür biçimi de bayanlardaki HPV infeksiyonu için bağımsız bir risk faktörü olarak tanımlanmıştır. Yapılan çalışmalarda bayanın erkek partnerinin seksüel partner sayısındaki artış ile serviks kanseri ortasında yeniden olumlu bir birliktelik olduğu gösterilmiştir. HPV infeksiyonuna en sık 25 yaş altındaki seksüel etkin bayanlarda rastlanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan geniş serili bir araştırmada, cinsel ilgisi olan 14-19 ve 20-24 yaş kümesindeki kızlarda HPV enfeksiyonun görülme sıklığı sırası ile %39 ve %49 olarak tespit edilmiştir. Bir diğer çalışmada 25 yaşın altındaki kızlarda HPV infeksiyon sıklığı %36 iken bu oran 45 yaş ve üstünde %2,8 olduğu bildirilmiştir. Genç bayanlarda HPV sıklığı yüksek olmasına karşın bu yaş kümesinde görülen HPV infeksiyonlarının birden fazla makul bir vakit sonra spontan olarak geriler ve nadiren yüksek dereceli rahim ağzı lezyonlarına neden olur.
HPV tipleri ve HPV aşıları
Son 10 yılda rahim ağzı kanserine karşı korunmada, hami HPV aşıları, yaygın kullanım alanı bulmaya başlamıştır. Bu aşıların kullanımında hedef, öncelikli olarak karsinojen HPV tiplerinin neden olduğu rahim ağzı infeksiyonunu engelleyerek HPV ile bağlantılı kanser öncülü patolojilerin ve en son olarak rahim ağzı kanserinin gelişimini engellemektir. Günümüzde hali hazırda yaygın olarak kullanımda bulunan iki farklı HPV aşısı vardır.
Bunlardan biri rahim ağzı kanserine neden olan iki en sık HPV tipini (Tip 16 ve 18) içeren ikili aşı ve ikincisi bu iki tip HPV (16 ve 18) yanında rahim ağzı kanseri ile alakalı olmayan lakin genital bölgede siğile en sık neden olan iki farklı HPV tipini de (Tip 6 ve 11) kapsayan dörtlü aşıdır. Ayrıyeten yakın bir vakitte ABD’de ruhsatlanarak piyasaya girmiş olan dokuzlu aşının da 2017 yılı başlarında ülkemizde kullanıma girmesi beklenmektedir.
Tüm dünyada, HPV aşılarının kullanımı için ulusal ve memleketler arası birçok sıhhat kuruluşu tarafından, ortalarında yalnızca kimi kısmi farklılıklar olan protokoller belirlenmiştir. Bunların ortak noktası, aşılama amaç küme olarak çocukluk ve ergenlik periyodunda bulunan ve cinse olarak faal olmayan kızların hedeflenmiş olmasıdır. Bu devrin hedeflenmiş olmasının nedeni kollayıcı aşıların HPV ve HPV ile alakalı hastalıklar üzerinde tedavi edici bir tesirini olmaması, bu nedenle de HPV ile müsabakanın olmadığı ve birebir vakitte aşının en faal koruyuluğa ulaştığı devirde aşı kürünün tamamlanarak, gözetici aktifliğin sağlanmak istenmesidir.
Son periyotta güncellenen tekliflerde artık erkek çocuklarının aşılanması gündeme gelmeye başlamıştır. Genel olarak uygulama protokolü, ülkemiz içinde resmi olmamakla bir arada geçerli olarak; şu anda piyasada olan iki aşının da öncelikli olarak gaye yaş kümesi 11-12 yaş kız çocukları (bazı ülkelerde tıpkı yaş erkek çocuklarına da) olarak belirlenmiştir. Başka yandan, aşıların 9-26 yaş aralığındaki kızlara rastgele bir periyotta liberal olarak yapılabileceği bildirilirken, 26 yaşın üzerinde de, rutin teklif haricinde, talebe bağlı olarak (opsiyonel), kollayıcı tesirin beklenen en yüksek aktifliğin altında kalacağı bilinerek uygulanabileceği bildirilmektedir. Her iki aşı da 3 doz halinde son doz 6. ayda olacak biçimde uygulanmaktadır.
