Kişi devamlı birebir davranışı tekrarlar.Örneğin kişi kendisini pis hisseder ellerini yıkamak ister. Obsesyon zihinde daima tekrarlayan kanılardır,bu kanılar ellerin kirlendi,ellerin pis, ellerini yıka diyen katı, sert, emredici niyetlerdir. Kompülsİyon ise bu niyetin getirdiği duyguyu rahatlatmak için kişinin yaptığı davranışlardır. Obsesyon zihnimizin kullandığı savunma düzeneklerinden biridir, yani ruhsal olarak stresliyken, huzursuzken, çaresizken ortaya çıkar. Bu sebepten obsesyonun başlangıç vakti çok değerlidir. Kişinin hayatındaki bir değişiklik, bir ayrılık, bir mevt obsesif kanıların başlamasına ya da artmasına sebep olabilir.
Obsesif kompülsİf bozuklkta kişinin birinci kademede bu problemlerle kendi kendine başa çıkabileceğine dair bir inancı olur. Kendi kendine başa çıkma usulleri kompülsİyonlardır, zihnine gelen takıntılı kanıları rahatlatmak için ellerini yıkar, evi temizler, ocağı denetim eder, kapının kiliti olup olmamasını denetim eder, sayı sayar, dışarda yemek yemez, konuta konuk almaz, banyoda saatlerce kalır, daima namaz kılar, konuta geldiğinde bütün kıyafetlerini çıkartıp yıkar.Yapılan davranışalar şahısta kısa bir müddet rahatlama sağlar. Vakitle rahatlamak için yapılan davranışların müddeti uzamaya başlar. Süreçte bu davranışlar şahısta yorgunluk, bezginlik oluşturur, etrafındaki şahıslar git gite uzaklaşmaya başlar, toplumsal bağlantıları bozulur, eşi ile ortası bozulur, bir müddet sonra bu davranışlarıyla başa çıkamyacığını hissedip profesyonel bir dayanak alma yoluna sarfiyat.
Düzen takıntısı
Düzen takıntısı olan şahıslar; ruhsal karışıklıklarını eşyalar üzerinden gidermeye çalışır. Simetri hastalığı olarak da bilinen sistem takıntısı kişinin iç dünyasında yaşadığı karışıklığa düzensizliğe tahammül edemeyip eşyaları düzelterek kendi kendisini rahatlatma uğraşıdır. Bu bireyler kıyafetteki uyumsuzluğa, odadaki perdenin eğri durmasına, çalışma masasının üzerindeki asimetriye tahammül edemez. Eşyaların sistemli, simetrik ve uyumlu olmasını ister. Etrafındaki her şeyi kategorize etmeye çalışır.Örneğin kıyafetleri reklerine uygun yıkamak için 10 farklı kategoriye ayırabilir, çalışma odasındaki kitapları boyutlarına nazaran, müelliflerine nazaran, renklerine nazaran düzenleyebilir. Bunun bir takıntı olmasının nedeni kişinin rastgele bir düzensizliğe tahammülünün yok denecek kadar az olmasından kaynaklanır. Örneğin; Saatin asimetrik durmasına dayanamaz, çabucak onu düzeltmek ister.
Temizlik takıntısı
Temizlik takıntısı kültürel olarak en sık karşılaştığımız takıntıların başında gelir. Çoğunlukla bayanlarda görülür, erkeklerde görülme sıklığı azdır. Bu şahıslar toz, mikrop, idrar ve kirle çok meşguldür. Paklık takıntısı olan bireylerin en çok meşgul olduğu, kirli olarak düşündüğü şeylerin başında el gelir, onun dışında kumanda, kapı kolları, otobüste tutunacak yerler, banyo ve tuvalet bu bireylerin en çok kirli gördüğü yerlerdir. Paklık takıntısı olan bireyler başlangıçta konutta yaptıkları bir kaç saatlik temizlikle rahatlayabiliyorken bir müddet sonra saatlerce paklık yapsa da rahatlayamamaya başlar.
Temizliğin detayları daima artar. Başlangıçta el yıkamaya günde bir saatini harcarken süreçte bu iki üç katına çıkar. Elleri yara içinde kalıncaya kadar ellerini yıkar yeniden de ellerinin kirli olduğunu düşünür. Bu şahıslar dışarda bir şeyler yiyip içmekten kaçınabilir, aldığı zerzevat ve meyveyi mikropları ölsün diye çok uzun müddet yıkayabilir, konuta girereken bütün kıyafetlerini çıkartıp yıkayabilir, konuta gelen konuğun akabinde onun kullandığı bütün eşyaları yıkayabilir. Temzilik takıntsı olan bireyler ruhsal olarak kirli hisseder, ruhsal olarak hissettiği kirli olma, pis olma hissinden kurtulmak için yaptıkları davranışlar kişiyi kısa bir mühlet rahatlatır. Bir mühlet sonra kendilerini tekrar tekrar tıpkı davranışı yaparken bulurlar. Bu bireylerin hayatları çok yorucudur. Yaptıkları davranışaların saçma olduğunun farkında olsalar da kendilerini o davranışı yapmaktan bir türlü alıkoyamazlar.
Cinsel takıntılar
Cinsel takıntısı olan bireyler cinsellikle ilgili her türlü bahisten rahatsız olur. Cinsel organlarını vajinasını ya da penisi pis olarak düşünür. Cinsel organlarının paklığı ile çok derecede meşgul olabilir, örneğin vajinasının suyla temizlenmediği düşünüp vajina temzileyiciler kullanabilir, penisini defalarcakere yıkayabilir. Bilhassa cinsel münasebetten sonra penisinin yahut vajinasının paklığına saatler harcayabilir, cinsel ilgiden sonra bekleyemez vajinasının yahut penisinin kirlendiğini düşünür çabucak banyo yapmak ister.
Dini takıntılar
Dini takıntıları olan şahıslar terapiye en süratli başvuran bireylerdir. Dini takıntılar bireyde çok yüksek duygulanım yaratır. İnançla ilgili hisler amigdalanın ateşlenmesini çok artırır münasebetiyle inançla ilgili hisler bireyde kendini öldürme fikirlerine bile yol açar. Bu bireylerde görülen takıntılı kanılar namaz kılarken küfretme isteği, mescitte küfretme isteği, kuran okurken küfretme isteği formunda olur. Kişinin çocukluk yaşantısına nazaran çok daha fazla çeşitlenebilir. Bu bireyler bu takıntılarından kurtulmak için ibadet yapamaz hale gelir. Ya da ibadet yaparken daima namazının bozulduğunu düşünüp tekrar namaza başlar, tekrar tıpkı his gelir. Saatlerce namazı bitiremez. Mescitte bu hisler gelmesin diye mescide gitmek istemez. Bu şahıslar spritüel bahislerle ilgilenebilir, cinlerin ona ziyan vereceğini düşünebilir, cinlerin ona tecavüz ettiğini düşünebilir. Bu şahısların çocukluklarında çoğunlukla cinlerle ilgilenen biri vardır, hala olabilir, dede olabilir, anne olabilir. Çocuk zihni gerçekle hayali karıştırmaya meyillidir. Bilhassa 0-6 yaş ortasında çocuk zihninden geçen şeyleri gerçek zanneder, bu devirde çocuğa bakım veren bireylerden biri cinlerle çok meşgulse çocuğun zihni bunu gerçek zanneder.
Hastalık takıntısı
Son vakitlerde terapiye en sık başvuran takıntı hastalık takıntısıdır. Halk ortasında hastalık hastalığı olarak da bilinir.Kişi kanser olduğunu düşünür sinema çektirir, sinema pak çıkar. Fakat kişi kanser olmadığına bir türlü ikna olmaz. Tekrar sinema çektirir. Ya da kişinin başı ağrır beyin kanaması geçirdiğini düşünür sinema çektirir sinema pak çıkar, ya da aids olduğunu düşünür test yaptırır test pak çıkar,bir türlü ikna olmaz. Tekraren defa kan testi yaptırır. Sinema çektirmek ya da kan testi yaptırmak kişiyi kısa bir müddet rahatlatır bir mühlet sonra his tekrar gelir. Ya kansersem, aids olduysam, beyin kanaması geçiriyorsam. Bu kanılar daima kişinin beynini kemirir.
Otoriter bir baba, denetimci bir annenin ya da mükemmeliyetçi ailelerin çocuklarında görülür
Okb’nin temelindeki en kıymetli his denetim etme duygusudur. Bu hastalığa sahip olan bireylerin iç sesleri kuralcı, otoriter, katı ve disiplinlidir. Kişinin iç sesi çocukluğunda içselleştirdiği bir ebeveyninin sesidir. Ailede anne çok titiz mükemmeliyetçi olabilir ya da baba çok kuralcı, disiplinli olabilir. Çocuk kendisine baskı yapan, kural koyan, eziyet eden ebeveyni içselleştirir.
Yetişkinler kendi koydukları kurallara uyması, kendi alışkanlıklarını edinmesi için çocuğa baskı yaptığında bu baskının şiddeti çocukta eziyet edici boyutlara ulaştığında bireyde ruhsal hasara neden olur. Kişi yaşadığı olumsuz hislere dayanabilmek ismine obsesyon yani takıntı hastalığını geliştirir.
Obsesif kompülsif bozukluk tedavisi
Düzen, paklık ve tutumluluk toplumsal hayatta muhakkak ölçüler içinde onaylanan, saygınlık uyandıran, muvaffakiyet sağlayan özelliklerdir. Takıntı hastalığında ise bu özellikler aşırılaşır, hayatı zorlaştırır, denetim edici, eziyet edici boyutlar kazanır. Kişi kendisini ve etrafını zorladıkça toplumsal alakaları bozulur, yalnızlaşır, hayatı eziyet haline dönüşür.
Bizim zihnimiz netlik ister, muğlaklığa tahammül etmekte zorlanır. Bu hepimizin ortak özelliğidir. Obsesyonda ise belirsizliğe tahammül yok denecek kadar azdır. Bunun en kıymetli sebebi kişinin denetim duygusudur. Aslında obsesyon hepimizde varolan hislerin çoka kaçmış halidir. Kişinin obsesyonda işlevselliği bozulur. İş hayatı bozulur, ailesiyle ortası bozulur, çocuklarına vakit ayıramayacak hale gelir, arkadaşlık bağları bozulur. İlaç tedavisi bu şahısların obsesyonlarında süreksiz bir mühlet yumuşama sağlasa da ilacı bıraktıkları vakit belirtiler birebir şiddetle geri gerir. Bu şahısların tadavisinde psikodinamik terapi tekniği kulanılır.Dinamik terapiye olumlu yanıt veren bir hastalıktır. Bu bireyler epeyce dirençli olduğu için terapilerinin mühleti uzun olabilir.
