Özgüven nedir?
Doğuştan getirilmeyen fakat doğumla birlikte gelişmeye başlayan içsel bir özellik; benliğin kendisi hakkındaki fikri olarak tanımlayabileceğim özgüven; hayatın uygun, keyifli, istikrarlı sürdürülmesi için olmazsa olmazdır. Burada bahsettiğim benlik kavramı ise; kişinin öz yapısı, kendisi hakkındaki ruhsal değerlendirmesi, kısaca varlığının kendisidir.
Yaşamında herkes yeterli, memnun, istikrarlı, pahalı günler geçirmek; bu hayatı boşuna yaşamamış olmak istiyor. Birçok kişi yetenekleri olduğunu, aslında başarabileceği çok şeyin olduğunu lakin başarısız olma tasalarından ve yürek edemediğinden yakınmaktadır. İşte burada özgüven dediğimiz durumla karşılaşıyoruz. Gereğince kendine güvenemeyen kişi denemeyi, denese de başarısız olma tasalarından ötürü o işe hiç girişmemeyi tercih diyor. Bu da hiçbir vakit yeteneklerini ortaya koyamamasını sağlıyor.
Özgüven nasıl kazanılır?
Kendine gereğince güvenemeyen kişi yalnızca yapacağı işlerde değil, beşerlerle münasebetlerinde de zorlanmaktadır. Örneğin; işyerinde üstlerine, aile içinde ebeveynlerine yahut aile büyüklerine, bazen eşine, akrabalarına, toplumsal ortamda arkadaşlarına karşı da kendisini savunamamaktadır. Yargılanma, yanlış anlaşılma yahut anlaşılamama kaygısı, kendisini tabir edemeyeceği niyeti, kendisini olduğu haliyle söz etmesini mahzurlar. Bu durumda kişi ya her şeyi çok güzel, harika yapacak ki diğerlerine karşı kendisini gösterebilecek, bu da kendisinden yüksek standartlar beklemesini sağlar. Ya da hiç davranışta bulunmayarak, kendisini gizleyerek hayatına devam eder. Lakin içten içe kendisini küçümseyici konuşmaları da devam eder.
Kendine güvenmeyen kişi; sorunlarla karşılaştığında ne yapacağını bilemediğinde çaresiz, başaramayacağına, üstesinden gelemeyeceğine inandığı için güçsüz ve maharetsiz hisseder. Bir ilgiye başlamak istediğinde, birisine teklifte bulunmak istediğinde karşılık görmeyeceği, reddedileceğine inandığı için sevilebilir biri olmadığını, bedel verilebilir biri olmadığını düşünür. Sıklıkla yetersiz, diğerlerini etkileyebilecek birisi olmadığı için atılganlık yapmaz. Kendisini zayıf ve incinebilir birisi hissettiği için de deneme yüreği göstermez.
Buraya kadar kendine güvenmeyen kişinin neler hissettiği neler yaşadığından bahsettik bundan sonrasında ise bu bireylerin özgüven kazanması ve özgüvenli davranabilmesi için neler yapabileceğinden bahsedelim.
Ne hissettiğinizi, ne düşündüğünüzü fark edin!
Öncelikle kişinin ne hissettiği, ne düşündüğünü fark etmesi değerlidir. Kendisinde en çok neyi sorun olarak görüyor? Örneğin; iş hayatında aslında daha yetenekli olabileceğini, yeteneklerini gösterebileceğini ve daha âlâ bir mesleğe sahip olabileceğini düşünüyor fakat kendisini tabir edemediğinden bunu gösteremediğini düşünüyordur. Burada kişinin kendisiyle ilgili birçok olumsuz niyet, inancı olduğunu görmekteyiz. Birinci yapılması gereken kişinin kendisini objektif bir tavırla değerlendirmesi ki gerçekte ben kimim ve yeteneklerim ne kadar sorularının yanıtı gerçekçi bir formda tahlil edilmiş olur.
Özgüvenle ilgili şunu da söyleyebilirim. Kendine güvenmemek varolan durum olmayabilir, kişinin kendisini objektif bir tavırla değerlendiremediği için kendisini diğerlerine nazaran görece yetersiz, kıymetsiz ve başarısız hissetmesiyle de ilgilidir. Hiç kimse birbirinden daha üstün değildir. Natürel ki her vakit daha zeki, akıllı, girişken, daha pratik düşünebilen, daha tahlil odaklı birileri olabilir. Lakin bu oburlarının yetersiz olduğu manasına gelmez.
Herkes kendi içsel dünyası, varlığı içinde kıymetlidir ve başkalarından farklıdır. Tüm bunlarla söylemek istediğim; herkesin kendisini olduğu haliyle, varoluşuyla kabul etmesinin gerekliliğidir. Fakat o vakit var olan özelliklerini kullanmaya, varsa eksikliklerini gidermeye başlar. Böylelikle bireyde özgüven gelişmeye başlar.
Özgüveni gelişen ve kendisini kıymetli hisseden kişi birebir vakitte yaşama sevincine de kavuşur. Zira kendisiyle barışık ve kendisini seven kişi diğerleriyle da daha olumlu alakalar kuracaktır. Bu durumda ömrün mecburilik olmaktan çıkıp keyif veren bir aksiyon olmasına katkı sağlayacaktır.
